Op 1 mei van dit jaar veranderen de regels voor het aanschaffen van een smartphone bij je mobiele abonnement. Providers werden eerder voor de rechter gesleept en veroordeeld, en zijn vanaf die datum verplicht om zo’n abonnement te registreren als een krediet.
Dat betekent dat ze in het vervolg ook een inkomenstoets moeten gaan doen bij het Bureau krediet Registratie (BKR).
Providers vallen voortaan onder de Wft
Al jarenlang heb je bij de meeste providers de optie om bij je abonnement ook een smartphone aan te schaffen. Je krijgt dan meestal korting op de aanschafprijs en kunt het toestel afbetalen in maandelijkse termijnen.
Dit zit dan in de maandelijkse abonnementsprijs verwerkt. In 2014 oordeelde de Hoge Raad dat deze constructie als een verkapte lening gezien moest worden. Dat hield in dat providers ook onder de Wet financieel toezicht (Wft) gingen vallen. De providers hebben nog geprobeerd te onderhandelen over een speciale regeling, maar dat is niet gelukt.
Voortaan zullen providers die een smartphone op afbetaling verstrekken dus moeten voldoen aan dezelfde voorwaarden als alle andere kredietverstrekkers. Dat betekent bijvoorbeeld dat ze verplicht zijn om bij toestel abonnementen, die als krediet kunnen worden gezien, de waarschuwing ‘Let op! Geld lenen kost geld’ te plaatsen.
Verder moeten ze de kosten voor het abonnement en die voor het toestel uitsplitsen en duidelijk communiceren.
Wft van kracht
Vanaf 1 mei wordt de Wft volledig van kracht voor de telecomsector. Vanaf dat moment zal je als klant dus gegevens over je inkomen moeten verstrekken wanneer je een abonnement met een toestel wilt afsluiten.
De provider moet namelijk kunnen controleren of je wel kredietwaardig bent. Krijg je vervolgens het krediet, dan is de provider verplicht om je aan te melden bij het Bureau Kredietregistratie (BKR).
Je hebt dan dus een lening op je naam staan en dat kan gevolgen hebben voor het verkrijgen van een ander krediet of een hypotheek.
Afschrikkend effect?
Het is lastig om te voorspellen hoe consumenten hierop zullen reageren. Maar verwacht wordt dat het een afschrikwekkend effect zal hebben op veel mensen. Dat betekent waarschijnlijk dat mobiele providers op zoek zullen gaan naar ‘mazen in de wet’.
Zo hoeft bij een krediet tot 250 euro bijvoorbeeld geen inkomenstoets gedaan te worden. Ook wordt een dergelijk krediet niet geregistreerd. En ook een krediet dat in maximaal drie termijnen terugbetaald wordt, valt niet onder de verplichte toets en registratie. Deze uitzonderingen bieden dus wellicht nog interessante mogelijkheden voor providers.
Als jij verwacht dat deze nieuwe regeling problemen op gaat leveren of je niet geregistreerd wilt staan bij het BKR, dan heb je natuurlijk altijd de optie om een sim only abonnement af te sluiten. Wanneer je geen duur toestel op afbetaling koopt, verandert er voor jou dan verder niets.
Een sim only abonnement valt namelijk niet onder de nieuwe regeling en wanneer je besluit een sim only abonnement af te sluiten, wordt er dus niets geregistreerd bij Bureau Krediet Registratie. Verwacht wordt dat mede hierdoor het sim only abonnement alleen maar populairder zal worden.
‘Gratis’ toestel verleden tijd
Vanaf volgend jaar zal je waarschijnlijk geen abonnement met gratis smartphone meer af kunnen sluiten. Je zal dan nog de keuze hebben uit alleen een sim only abonnement of sim only met daarnaast de afbetaling voor een los toestel .
Op dit moment vindt overleg hierover plaats tussen de overheid en de providers. De laatste jaren was de trend al zichtbaar dat steeds meer mensen voor sim only kozen, gecombineerd met een losse nieuwe telefoon in plaats van een abonnement inclusief telefoon. Dit blijkt in de meeste gevallen uiteindelijk ook goedkoper te zijn. Vanaf 2017 zal dit dus waarschijnlijk de standaard gaan worden.
‘Gratis’ bestaat niet!
De meeste mensen zijn er inmiddels wel achter dat een gratis toestel nooit echt gratis is. Je betaalt gewoon een maandelijks bedrag dat onderdeel is van je totale abonnementsprijs. In feite verstrekt de provider je hiermee een lening. Dit is alleen toegestaan als de provider ook voldoet aan de wet op het financieel toezicht.
Deze wet houdt onder andere in dat voor de klant volkomen duidelijk moet zijn hoeveel de lening precies per maand kost. Daarnaast geeft het ook aan wat de looptijd is, hoeveel rente er betaald wordt en wat deze lening de klant uiteindelijk exact zal gaan kosten. De meeste aanbieders voldoen hier echter niet aan
Gevolgen voor sim only
Je moet dus als abonnee precies weten hoeveel je nu per maand betaalt voor je abonnement en hoeveel voor je ‘gratis’ smartphone. Om deze uitsplitsing van de kosten inzichtelijk te maken voor de klant, moeten alle abonnementen voortaan volgens het sim only model worden opgebouwd.
Dat betekent dat je voortaan bij het afsluiten van een sim only de optie hebt om ook een nieuwe smartphone te kopen.
Die kun je dan ineens betalen of je sluit een apart toestel abonnement af, waarbij je deze in een aantal maandelijkse termijnen afbetaalt.